Jesteś tutaj: Strona główna » Historie miejscowości » Bukwałd – historia wsi

Bukwałd – historia wsi

Zanim na tych ziemiach pojawili się rycerze Zakonu Krzyżackiego, na terenie dzisiejszego Bukwałdu istniała staropruska osada. Ówczesny właściciel ziemi – kapituła warmińska – w dniu 16 września 1344 roku na jej miejscu lokował wieś. Jej obszar w odnowieniu przywileju lokacyjnego z roku 1352 określono na 40 włók, czyli około 672 hektarów.

Nazwę wsi położonej tuż nad brzegiem Jeziora Bukwałdzkiego na przestrzeni wieków zapisywano różnie. W zachowanych dokumentach z XIV wieku brzmi ona Buchwalt, w wieku XVII zaś Buchwald bądź Buchwalde. W II połowie wieku XIX funkcjonują dwie nazwy: niemiecka Buchwalde i polska – Bukwałd.

Po zaborze Warmii przez państwo pruskie w 1772 roku, Bukwałd stał się wsią królewską. Według spisu z 1789 roku znajdowały się w nim 34 domostwa. W 1910, już jako we wsi gminnej obejmującej również stację kolejową, w 94 domach mieszkało 645 ludzi, w tym 223 Polaków i 421 Niemców. Zwiększyła się także powierzchnia wsi, z 864 ha w 1910 roku do 1741 ha w roku 1925. W 101 domach mieszkało łącznie 695 ludzi. Obecnie wieś liczy 328 mieszkańców.

We wsi w okresie międzywojennym działało koło Związku Polaków w Niemczech. Stąd pochodził Franciszek Kellmann, działacz warmiński. Obecnie w Bukwałdzie znajduje się szkoła podstawowa z oddziałem przedszkolnym. Szkoła elementarna powstała tu jednak już przed rokiem 1820. W 1825 roku 31 dzieci uczył 24-letni Ignacy Trzciński (syn nauczyciela z Redykajn).

W miejscowości na uwagę zasługuje neogotycka kaplica pw. św. Józefa wybudowana w połowie wieku XIX i rozbudowana w 1930 roku oraz znajdująca się obok, powstała w 1958 roku, Grota Maryjna. Niedaleko kaplicy na wzniesieniu jest cmentarz założony i użytkowany w roku 1945. Pochowano na nim mieszkańców, którzy zmarli zimą i nie było możliwości przewiezienia ich ciał na cmentarz parafialny w Brąswałdzie. Zachowały się również nagrobki poległych w styczniu 1945 roku żołnierzy niemieckich (ciała w latach 90-tych XX wieku zostały ekshumowane).

Przy wjeździe do wsi od strony Barkwedy przy byłym gospodarstwie rodziny Bogdańskich znajduje się kapliczka dziękczynna, zaś przy wyjeździe na Różynkę – wotywna, poświęcona św. Józefowi, wystawiona w 1920 roku przez rodzinę Gerigk w intencji powrotu do zdrowia chorego na gruźlicę syna. W wąwozie w połowie drogi pomiędzy Bukwałdem a Barkwedą znajduje się miejsce pochówku mieszkańców zmarłych w roku 1709 na dżumę. Jest tam również drewniany krzyż wskazujący, wedle lokalnej tradycji, miejsce zbiorowego pochówku żołnierzy rosyjskich poległych 3 lutego 1807 roku w Barkwedzie w walkach z wojskami francuskimi.

Obecnie w miejscowości działa Stowarzyszenie Przyjaciół Wsi Bukwałd, którego jednym ze sztandarowych działań jest organizacja imprezy Sobótka Bukwałdzka. Odbywa się ona nad Jeziorem Bukwałdzkim, przy świetlicy wiejskiej i plaży. Są podczas niej prezentowane dawne warmińskie obrzędy, zwyczaje i pieśni. Na obrzeżach wsi ulokowany jest Ośrodek Rehabilitacji Ptaków Dzikich prowadzony przez Fundację Albatros, który zajmuje się leczeniem i rehabilitacją dzikich ptaków oraz prowadzi Ptasią Akademię.

Informujemy, że wszystkie Twoje dane są chronione uwzględniając aktualne przepisy RODO. Korzystamy również z plików cookies w celu realizacji usług zgodnie z Prawem Telekomunikacyjnym.Administrator Danych, Polityka Prywatności. Akceptuję